[TK 171] Hướng dẫn tài khoản 171, giao dịch mua, bán lại trái phiếu chính phủ

Hoạt động giao dịch mua bán trái phiếu Chính phủ cần được theo dõi, hạch toán một cách thận trọng và phải phù hợp với chế độ kế toán hiện hành. Bài viết dưới đây của MISA MeInvoice sẽ cung cấp cho các doanh nghiệp nguyên tắc kế toán và phương pháp hạch toán tài khoản 171 – Giao dịch mua, bán lại trái phiếu Chính phủ.

1. Nguyên tắc kế toán đối với tài khoản 171 – Giao dịch mua, bán lại trái phiếu Chính phủ

a) Tài khoản 171 là tài khoản được dùng để phản ánh những giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ phát sinh trong kỳ. Tài khoản 171 chỉ ghi nhận giá trị của hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ, không ghi nhận khoản coupon mà bên mua nhận hộ bên bán tại (các) thời điểm nằm trong thời hạn hợp đồng.

b) Doanh nghiệp phải chấp hành đúng những quy định liên quan đến hình thức giao dịch, thời hạn giao dịch và thu nhập từ trái phiếu Chính phủ trong giao dịch mua bán lại được quy định tại các cơ chế tài chính hiện hành về giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ.

c) Bên mua trái phiếu theo hợp đồng mua bán lại không được ghi nhận là khoản doanh thu khi nhận khoản coupon trái phiếu của bên bán tại (các) thời điểm nằm trong thời hạn của giao dịch mua bán lại mà ghi nhận là khoản phải trả, phải nộp khác.

2. Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 171 – Giao dịch mua, bán lại trái phiếu Chính phủ

✅Bên Nợ	– Giá trị của trái phiếu Chính phủ mua lại của bên bán khi hết hạn hợp đồng; – Giá trị của trái phiếu khi mua của bên mua khi hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ có hiệu lực; – Phân bổ số chênh lệch giữa giá bán lại và giá mua trái phiếu Chính phủ theo hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ đối với bên mua.
✅Bên Có	– Giá trị của trái phiếu Chính phủ khi bán theo hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ của bên mua khi hết hạn hợp đồng; – Giá trị của trái phiếu khi bán của bên bán khi hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ có hiệu lực; – Phân bổ số chênh lệch giữa giá bán lại và giá mua lại trái phiếu Chính phủ theo hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ đối với bên bán.
✅Số dư bên Nợ	– Giá trị của trái phiếu Chính phủ của bên mua khi chưa kết thúc thời hạn hợp đồng mua bán lại.
✅Số dư bên Có	– Giá trị của trái phiếu Chính phủ của bên bán khi chưa kết thúc thời hạn hợp đồng mua bán lại.

Lưu ý: Tài khoản 171 – Giao dịch mua, bán lại trái phiếu Chính phủ không có tài khoản cấp 2.

3. Phương pháp kế toán đối với một số giao dịch kinh tế chủ yếu trên tài khoản 171 – Giao dịch mua, bán lại trái phiếu Chính phủ

3.1. Kế toán đối với bên bán trái phiếu Chính phủ theo hợp đồng mua bán lại

a) Khi hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ của doanh nghiệp có hiệu lực, ghi là:

• Nợ Tài khoản 111, 112 (số tiền theo giá bán)
• Có Tài khoản 171 – Giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ.

b) Định kỳ, bên bán phân bổ số chênh lệch giữa giá bán và giá mua lại trái phiếu Chính phủ của hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ vào chi phí, ghi là:

• Nợ Tài khoản 635 – Chi phí tài chính (đơn vị khác công ty chứng khoán)
• Có Tài khoản 171 – Giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ (thời gian phân bổ phù hợp với thời gian của hợp đồng).

c) Khi kết thúc thời hạn hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ, doanh nghiệp nhận lại chứng khoán và thanh toán tiền ghi trong hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ, ghi là:

• Nợ Tài khoản 171 – Giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ
• Có Tài khoản 111, 112 (theo giá mua lại ghi trong hợp đồng).

d) Khi bên mua thanh toán cho bên bán số coupon mà bên mua nhận hộ bên bán tại (các) thời điểm nằm trong thời hạn hợp đồng, bên bán ghi là:

• Nợ các Tài khoản 111, 112, 138
• Có Tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (đơn vị khác công ty chứng khoán) (số coupon của trái phiếu).

3.2. Kế toán đối với bên mua trái phiếu Chính phủ theo hợp đồng mua bán lại

a) Khi hợp đồng có hiệu lực, Doanh nghiệp căn cứ vào chứng từ xuất tiền và các chứng từ khác, ghi là:

• Nợ Tài khoản 171 – Giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ
• Có Tài khoản 111, 112 (số tiền phải trả theo giá mua).

b) Vào định kỳ, bên mua phân bổ số chênh lệch giữa giá bán lại và giá mua trái phiếu Chính phủ của hợp đồng mua bán lại trái phiếu Chính phủ vào doanh thu, ghi là:

• Nợ Tài khoản 171 – Giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ
• Có Tài khoản 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (đơn vị khác công ty chứng khoán) (phân bổ theo thời gian của hợp đồng).

c) Khi Doanh nghiệp nhận được coupon của trái phiếu của bên bán tại (các) thời điểm nằm trong thời hạn hợp đồng, ghi là:

• Nợ Tài khoản 111, 112,…
• Có Tài khoản 338 – Phải trả, phải nộp khác (3388).

d) Khi kết thúc thời hạn của hợp đồng, ghi là:

• Nợ các Tài khoản 111, 112, 138
• Có Tài khoản 171 – Giao dịch mua bán lại trái phiếu Chính phủ.

Đồng thời Doanh nghiệp thực hiện các thủ tục thanh toán lại số coupon của trái phiếu của bên bán tại (các) thời điểm nằm trong thời hạn hợp đồng mà bên mua nhận hộ, ghi là:

• Nợ Tài khoản 338 – Phải trả, phải nộp khác
• Có Tài khoản 111, 112

Tạm kết

Trên đây là các thông tin về tài khoản 171 – Giao dịch mua, bán lại trái phiếu Chính Phủ. Bên cạnh đó, để giúp kế toán tổng hợp, kế toán trưởng theo dõi, quản lý tình hình sử dụng hóa đơn một cách nhanh chóng, chính xác thông qua các báo cáo, biểu đồ trực quan, MISA tiên phong ra mắt Phần mềm hóa đơn điện tử MeInvoice.

MeInvoice đáp ứng đầy đủ các tiêu chí, yêu cầu theo Thông tư số 78/2021/TT-BTC và có thể kết nối trực tiếp với Tổng Cục Thuế. Qua đó, giúp quá trình thông báo phát hành hóa đơn của khách hàng diễn ra nhanh chóng, tiện lợi hơn và tăng độ tin cậy, tính pháp lý cho hóa đơn của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp, kế toán viên quan tâm phần mềm MISA meInvoice & có nhu cầu dùng thử MIỄN PHÍ phần mềm với đầy đủ tính năng trong 7 ngày, vui lòng ĐĂNG KÝ tại đây: